ЭРЗИАНА эрзянский литературный сайт

ПРЯКСЛОПА
Категории раздела
Мои статьи [336]
Стихи [571]
КАВТО ВАЛСО
Статистика
Главная » Статьи » Стихи

Эрюш Вежай. Маштозь эрзянтень/ Эрзянину, убитому в Чечне.

Маштозь эрзянтень

Тонь маштыдизь Чечнясо, эрзянь цёра
.
Кувать пильгеть кельмевкс моданть вацорясть
,
Од, виев рунгот кодаяк эзь нолда ойменть

Кундатозь кельсэть, улема,
Рангстыть – «Ав-вай…» эли « Ма-мма…»
Кодамо кельсэ? Арсян – рузонь… Рузокс…
Ды кадык те… Ёвтак! Тон мезень кис
Кадык эсь Масторот урозокс?!

Кода тон прыть, кияк эзинзеть нее,
Пингеде-пингес ней кадовсть теветь - апак тее…
Чопода пеленть экшстэ ковось лиссь,
Неизе сон, сезнезь мештесэнть – вересь пись.
Каштмольсь чеченэнь модась…
Лангсонзо – эрзянь цёрась, кунст празь аштесь…

Истяня ютась весь…
Эзть марявт леднематне,
Пелезь-пелезь, кармасть лиснеме ломантне,
Конат исяк кекшнесть.
А сэрей, вишка кудынестэнть лисекшнэсь ава…
Тандадозь, сон сеске сёлгизе кенкшкенть:
Кардайсэнть – чавозь ят!
Мартонзо тейнемс мезть?!!
Лисни, маризе Паз-Аллахось озноманзо,
Зярдо пельдензэ вешсь сон куломат
Сетненень, ки исяк
Маштызе вечкевикс цёранзо?
Сельведть чудезевсть, повасть ниреждематне,
Кежесь пандовсь!
Пандовсь шкань апак сацтне!

Ней авась лиссь варштамо,
Кинь Аллахось саизе пандовксокс цёранзо кис?
Сэньшт сельме цёра, ашо пря… Неяви – руз!
Аванть седейсэ – кеж кецямо!
Таргизе зепстэнзэ ушман лопанть –
Сась мелезэ маштозенть лемензэ содамо.
Ловны: «мордвин»… Ризаев…
Те кие сон? Лисни, манявсь Аллахось?
Аволь ят раськень цёрась?
Кода сон понгсь тезэнь?
Сон косто тезэнь паневсь?
Эзь марсе чеченавась зярдояк
Эрзянь раськеденть,
Секс лавшомтызе сювордазь
Коськана кеденть.
Велявтсь ды тусь, совась кудонтень,
Кадызе маштозенть Аллах Пазонтень…
Чокшнэс арсесь,
Мартонзо мезть ней тейнемс?
Улевель руз – ёртовлизе латконтень…
Ансяк… Сон - аволь руз…
Та-кодамо Ризай…
Ламот Рузонь масторсонть раськеть,
Конань – рамизь, конань – лепштызь,
Эйстэст ней «пидить» пушкань «сывель»…

Зярдо чизэ пандтнэнь удалов валгсь,
Авась таго уловонть малав сась.
Маштозенть понань кумбос тапардызе
Ды пире пес стака канстонть ускизе,
Цёранзо калмонть ваксс…
Кшнинь коймсэ домка калмо чувсь,
Потмаксос коське тикшеть путсь…
Аллахонтень ознозь,
Истя эрзянь цёранть калмизе…

Ней кавто калмот
Чеченаванть пире песэ,
Сон эрьва чистэ састо озны тесэ,
Аллах Пазонтень…
Кадовсь урозокс сыре чеченавась,
Эрзянь Масторсо – аварди эрзявась…

Христосось чавонь мельть верде ваны,
Нишкепазонть умок калмизе,
Мезекс верь каявксонть пурны?
Мейсь эрзянь эрямонть сезизе?


Mashtozj erzänten

Tonj mashtydiz Chechnäso, erzän cöra.
Kuvatj pilget kelmevks modanjt vacoräst,
Od, vijev rungot kodajak ez nolda oiment...
Kundatozj kelsqet, ulema,
Rangstyt - 'Av-vai...' eli 'Ma-mma...'
Kodamo kelsqe? Arsän - ruzonj... Ruzoks...
Dy kadyk te... Jovtak! Ton mezen kis
Kadyk es Mastorot urozoks?!

Koda ton pryt, kijak ezinzet neje,
Pingede-pingeqs nei kadovsjt tevet - apak teje...
Chopoda pelent ekshstqe kovosj liss,
Nejize son, seznez meshtesqent - veres pis.
Kashtmoljs chechenqen modasj...
Langsonzo - erzän cörasj, kunst prazj ashtes...

Istänä jutasj ves...
Ezt marävt lednematne,
Pelez-pelez, karmasjt lisneme lomantne,
Konat isäk kekshnest.
A sqerei, vishka kudynestqent lisekshnes ava...
Tandadoz, son seske sölgize kenkshkent:
Kardaisqent - chavozj jat!!
Martonzo teinemqs mezt?!!
Lisni, marize Paz-Allahosj oznomanzo,
Zärdo peldenzqe veshs son kulomat
Setnenen, ki isäk
Mashtyze vechkeviks cöranzo?
Selvedt chudezevsjt, povasjt nirezhdematne,
Kezhes pandovjs,
Pandovjs shkanj apak sactne!

Nei avasj liss varshtamo,
Kin Allahosj sajize pandovksoks cöranzo kis?
Sqensht selme cöra, asho prä... Nejavi - ruz!
Avanjt sedeisqe - kezh kecämo!
Targize zepstqenze ushman lopanjt -
Sasj melezqe mashtozent lemenzqe sodamo.
Lovny: 'mordvin'... Rizajev...
Te kije son? Lisni, manävjs Allahosj?
Avolj jat rasjken cörasj?
Koda son pongjs tezqen?
Son kosto tezqen panevjs?
Ez marjse chechenavasj zärdojak
Erzän rasjkedent,
Seks lavshomtyze süvordazj
Kosjkana kedent.

Velävtjs dy tusj, sovasj kudonten,
Kadyze mashtozent Allah Pazonten...
Chokshnqes arses,
Martonzo mezt nei teinems?
Ulevel ruz - jortovlize latkonten...
Ansäk... Son - avolj ruz...
Ta-kodamo Rizai...
Lamot Ruzonj mastorsonjt rasjket,
Konanj - ramiz, konanj - lepshtyz,
Eistqest nei 'pidit' pushkanj 'syvel'...

Zärdo chizqe pandtnqen udalov valgjs,
Avasj tago ulovonjt malav sasj.
Mashtozent ponanj kumbos tapardyze
Dy pire pes staka kanstonjt uskize,
Cöranzo kalmonjt vakss...
Kshnin koimsqe domka kalmo chuvjs,
Potmaksos kosjke tikshesqet putjs...
Allahonten oznozj,
Istä erzän cörant kalmize...

Nei kavto kalmot
Chechenavanjt pire pesqe,
Son erjva chistqe sasto ozny tesqe
Allah Pazonten...
Kadovjs urozoks syre chechenavasj,
Erzän Mastorso - avarjdi erzävasj...

Hristososj chavonj melt verde vany,
Nishkepazonjt umok kalmize,
Mezeks ver kajavksonjt purny?
Meis erzän erämonjt sezize?

Убитому эрзе.
(подстрочный перевод)

Тебя убили в Чечне, эрзянский юноша.
Долго ноги твои промёрзшую землю скребли,
Молодое, сильное тело никак не отпускало душу...
Немеющим языком, наверное,
Вскрикнул: "Авай"(эрз. мама) или "Мама"...
На каком языке? Думаю, на русском... По-русски...
Но это пусть! Скажи! Ради чего ты
Свою Страну оставил сиротою?!

Когда ты упал, никто тебя не видел,
Во веки веков теперь остались твои дела незавершенными...
Из-за тёмной тучи взошла луна,
Увидела она, на разорванной груди запелась кровь.
Молчала чеченская земля,
На ней эрзянский юноша лицом к небу лежал...

Так ночь прошла...
Перестали слышаться выстрелы,
Боязливо стали появляться люди,
Что попрятались вчера.
Из невысокого небольшого домика вышла было женщина...
Испуганно она тут же захлопнула дверь:
Во дворе - убитый враг!
Что делать с ним теперь?!!
Выходит, услышал Бог-Аллах её молитву,
Когда она попросила у него смерти
Тем, кто вчера
Убил её любимого сына?
Слёзы потекли, душили рыдания,
Зло отмщено!
Отомщено без промедления!

Теперь женщина вышла взглянуть,
Кого Аллах взял в жертву за её сына?
Голубоглазый, светлорусый... Видно-русский!
В сердце женщины - радость мести!
Вытащила из кармана военный билет-
Захотелось узнать имя убитого.
Читает "мордвин"... Ризаев...
Это кто же он? Выходит, ошибся Аллах?
Не вражеского племени юноша?
Как он попал сюда?
И откуда пригнан сюда?
Не слышала чеченка никогда
Об Эрзя народе,
Поэтому разжала сжатый
Сухонький кулачок.
Повернулась и ушла, вернулась в дом,
Оставила убитого Богу-Аллаху...
До вечера думала,
Что с ним теперь делать?
Был бы русский - сбросила б в ущелье...
Но... Он - не русский...
Какой-то Ризай...
Много в России народов,
Одни - куплены, другие - придавлены,
Из них теперь варят пушечное мясо...

Когда солнце село за горы,
Женщина снова пришла к трупу.
Убитого завернула в шерстяной ковёр
И в конец огорода тяжёлую ношу оттащила,
К могиле своего сына...
Железной лопатой вырыла глубокую могилу,
На дно сена постелила...
Молясь Аллаху
Так парня-эрзю похоронила...

Теперь две могилы
В конце огорода у чеченки,
Она каждый день тихо молится здесь
Богу-Аллаху...
Осталась сиротою чеченка,
В Стране Эрзян - тихо плачет эрзянка...

Христос равнодушно смотрит сверху,
Нишке-Бога он похоронил давно,
Зачем кровавую жертву он собирает?
Зачем он прервал эрзянскую жизнь?




Категория: Стихи | Добавил: tati (17.09.2009)
Просмотров: 1366 | Рейтинг: 5.0/1 |
Всего комментариев: 0
Имя *:
Email *:
Код *:
...ERZINFORM
ОД СЁРМАДКСТ
[19.01.2010][Стихи]
Александр Арапов. С... (1)
[21.10.2010][Стихи]
Исланкин Юрий Иванов... (0)
[24.01.2010][Мои статьи]
Регина БУДАРИНА. Пут... (0)
[24.01.2010][Мои статьи]
Художники в СССР. Из... (0)
[21.10.2010][Стихи]
Исланкин Юрий Иванов... (0)
ВЕШНЕК
ЛОПАНТЬ ЯЛГАНЗО
  • Официальный блог
  • Сообщество uCoz
  • FAQ по системе
  • Инструкции для uCoz

  • Copyright MyCorp © 2024
    Сделать бесплатный сайт с uCoz